Hoogsensitiviteit
Wetenschappelijke benadering
Over hoogsensitiviteit wordt veel gezegd en geschreven. Met oog op betrouwbaarheid, kies ik er zelf voor om me vooral te verdiepen in wetenschappelijk gefundeerde informatie over de eigenschap. Wegens het beperkte budget dat er beschikbaar is voor wetenschappelijk onderzoek naar hoogsensitiviteit is het aantal onderzoekers ook beperkt, maar Elke van Hoof is er één van. Ze is een Vlaamse klinisch psychologe en professor aan de Vrije Universiteit Brussel, die neurologisch onderzoek doet naar hoogsensitiviteit en daar over schrijft.
Wat is hoogsensitiviteit?
Het essentiële kenmerk van hoogsensitiviteit is 'diepgaande verwerking'. Daaruit kunnen een aantal andere eigenschappen voortvloeien, zoals overprikkeling of emotionaliteit of subtiliteiten waarnemen. Maar niet noodzakelijk bij iedereen.
Wellicht zijn sommige van de volgende voorbeelden herkenbaar voor je:
- Je bent meer gericht op de ander dan jezelf (externe oriëntatie).
- Je bent gevoelig voor sfeer.
- je houdt van diepgang in relaties met mensen.
- Je hebt veel oog voor detail.
- Je hebt voldoende verwerkingstijd (alleen) nodig om fit te blijven. Me-time.
- Je ervaart soms overprikkeling in drukke omgevingen en in sociaal contact.
- Je hebt het snel door wanneer mensen niet zichzelf/authentiek zijn.
- Je luistert graag naar mensen.
Diepgaande verwerking
Hoogesensitiviteit is dus diepgaande verwerking. Maar wat houdt dat in? Van Hoof: Simpel uitgelegd heeft een niet-HSP’er een filter in het informatieverwerkingssysteem in de hersenen. Afhankelijk van welke activiteit hij uitvoert, beslist de filter welke informatie er binnenkomt. Die gefilterde informatie wordt verwerkt in de hersenen. HSP’ers hebben die filter niet: alle prikkels komen op eender welk moment binnen. Over hoe dat precies in zijn werk gaat, bestaat er nog geen solide wetenschappelijk onderzoek. Maar wat we wel zien, is dat de hersenen van HSP’ers onder de fMRI-scanner bij een bepaalde opdracht in meer gebieden oplichten dan die van de niet-HSP’ers. Dat noemen we diepgaande verwerking. HSP’ers denken dus niet zoals niet-HSP’ers. Hun hersenen functioneren anders. Hoogsensitieve mensen krijgen daardoor vaak te horen dat ze de dingen te complex maken, dat ze veel te ver gaan met hun interpretaties. En omdat ze tot een minderheidsgroep behoren, zijn ze ‘raar’.
Voor- en nadelen van de eigenschap
Van Hoof: Het voordeel van de eigenschap is dat mensen met HSP met eenzelfde hoeveelheid informatie veel meer zouden kunnen doen. Afhankelijk van hun intelligentie zien ze sneller patronen. Ze zijn dikwijls creatiever, en ze zijn in staat om meer non-verbale signalen op te pikken. De keerzijde van de medaille is overprikkeling, het risico dat men alles veel persoonlijker opneemt, en mogelijk communicatieproblemen met niet-HSP’ers. Wie zich bijvoorbeeld niet bewust is van het feit dat hij anders denkt, krijgt zijn analyses niet altijd verkocht. Op het werk worden ze ook niet altijd ernstig genomen. In mijn praktijk hoor ik geregeld verhalen van HSP’ers die erg goed zijn in hun werk, maar wier innovatieve ideeën worden weggelachen. Twee jaar later horen ze iemand anders die ideeën formuleren, en die scoort dan wel. Erg frustrerend.
Publicaties Elke van Hoof
Wil je meer te weten komen over de bevindingen van Elke van Hoof over hoogsensitiviteit, bekijk dan het overzicht van publicaties hieronder.
Interview
In juni 2015 is er een heel interessant artikel online verschenen waarin Elke van Hoof wordt geïnterviewd over hoogsensitiviteit. Hier beschrijft ze kort en krachtig wat hoogsensitiviteit is. Je vindt het artikel hier.
Eerste hulp bij hoogsensitiviteit
Elke van Hoof
Interview met Elke van Hoof
over hoogsensitiviteit
